Ο Πάπας Φραγκίσκος, ο πρώτος Λατινοαμερικανός ηγέτης της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, απεβίωσε σήμερα (21/4) σε ηλικία 88 ετών, σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε το Βατικανό.
Αργεντινός, Ιησουίτης, απλός, χαρισματικός, δραστήριος. Γεννημένος από Ιταλούς γονείς που μετανάστευσαν στο Μπουένος Άιρες, ο Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο υπήρξε ο πρώτος Πάπας προερχόμενος από τη Λατινική Αμερική.
Πριν πάρει το δρόμο της ιεροσύνης, ο Μπεργκόλιο σπούδασε χημεία, είχε μια συναισθηματική σχέση όταν ήταν έφηβος, και διατήρησε διαχρονικά μια μεγάλη αγάπη για την Ιταλική μουσική και κινηματογράφο. Στα 21 του χρόνια του αφαιρέθηκε μέρος του δεξιού του πνεύμονα, γεγονός που κατά καιρούς του προκάλεσε δυσφορία και προβλήματα στο αναπνευστικό. Έζησε ταπεινά, και ταξίδεψε ακόμη και με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.
Στις 3 Μαρτίου 2013, ο Μπεργκόλιο εξελέγη Πάπας στην πέμπτη ψηφοφορία από 115 εκλέκτορες, ένα μήνα μετά την ηχηρή παραίτηση του Βενέδικτου ΙΣΤ’, με τον οποίο διατήρησε πάντα στενές σχέσεις.
Η 12ετή θητεία του ως προκαθήμενος της Καθολικής Εκκλησίας χαρακτηρίστηκε από μια κλίση προς τη δημιουργία ανοικτών και αδελφικών κοινοτήτων, τον πρωταγωνιστικό ρόλο ενός συνειδητοποιημένου λαϊκισμού, και την φροντίδα για τους φτωχούς, τους φυλακισμένους και τους άρρωστους. Ενδεικτικό το όνομα που ο ίδιος επέλεξε για το ποντιφικάτο, Πάπας Φραγκίσκος, προς τιμή του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, πολιούχος της Ιταλίας και γνωστός για την αφοσίωσή του προς τους φτωχότερους
Η αρχή της θητείας του Μπεργκόλιο δεν ήταν εύκολη, εφόσον για μεγάλο χρονικό διάστημα συζητήθηκε ο ενδεχόμενος του ρόλος στο Βρώμικο Πόλεμο της Αργεντινής του 1974, και τη σχέση του με τον δικτάτορα Χόρχε Ραφαέλ Βιντέλα.
Πάντα έτοιμος να συναντήσει πιστούς, πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες, ο Πάπας Φραγκίσκος δεν χαρίστηκε ποτέ στον εαυτό του, συχνά αγνοώντας τις εντολές των γιατρών του για θεραπεία και ξεκούραση. Μέσα στα 12 χρόνια θητείας του, ο Μπεργκόλιο έκανε 47 αποστολικά ταξίδια σε 66 διαφορετικές χώρες πάντα με μια προσεκτική ματιά προς την οικογένεια και τους αδύναμους. Ενδεικτικά ήταν τα δύο ταξίδια που πραγματοποίησε στην Ελλάδα για να δει από κοντά τα κέντρα μετανάστευσης της Λέσβου το 2016 και το 2021.
Ο Πάπας Φραγκίσκος τάχθηκε διαχρονικά κατά των αμβλώσεων και της παρένθετης μητρότητας, και προέβη σε άνοιγμα προς την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ, όμως όχι εντός του ιερού σεμιναρίου. Δραστηριοποιήθηκε ώστε να υπάρξει άνοιγμα για μεγαλύτερη γυναικεία παρουσία στις διοικητικές θέσεις του Βατικανού, και ανακήρυξε δύο Ιωβηλαία – του Ελέους, το 2015, και της Ελπίδας, το 2025.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του, ο Πάπας Φραγκίσκος αναζήτησε μια ευαγγελική διάσταση με μια ισχυρή οικουμενική κλίση, αλλά και την ενίσχυση του διαθρησκευτικού διαλόγου. Το 2020, ο Πάπας Φραγκίσκος αντιμετώπισε την πανδημία κορονοϊού, με την πλέον γνωστή απόκοσμη εικόνα μια άδειας πλατείας του Αγίου Πέτρου
Ο Μπεργκόλιο κατάφερε σημαντικά επιτεύγματα. Από την κατάργηση του προνομίου του «ποντιφικού απορρήτου» σε υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης από εκκλησιαστικούς, έως και την δημόσια συγγνώμη για τον ρόλο της Καθολικής Εκκλησίας στην καταπάτηση των δικαιωμάτων των ιθαγενών στον Καναδά. Ο Μπεργκόλιο υπήρξε και ο πρώτος προκαθήμενος της Καθολικής Εκκλησίας που μίλησε στην Σύνοδο G7, όπου το 2024 υπογράμμισε τον κίνδυνο της ανθρωπότητας από τους πολέμους, αλλά και από την υπερβολική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης.